Dîtina Siyasî

Kongirê Giştî yê Yekem yê Trvgera Siyasî ya Jinan a
Sûriyê

12-14 Çileya 2019an 

Desteya Giştî ya
Tevgera Siyasî ya Jinan a Sûriyê di kongirê xwe yê yekem ku di 12-14ê Beriçleya
2019an hat lidarxistin tekezî li ser dîtina xwe ku di Belgenameya Damezrênerî
ya Tevgerê de pesend kiriye kir serbarî:

•  
Ti çaresrî li Sûriyê ji bilî çareseriyeke siyasî ku
gerentiya yekîtiya xak û gelê Sûriyê bike tuneye û gerentiya veguhestin bo
dewleteke dîmuqratî firehalî û dewleta hemwelatîbûna tevahiyane û wekhev ji bo
hemû hemwelatiyên wê bê ku li regez û ol û netewe û yan her tevlîbûn yan dabeşkirinine
din bin werin berçavbirin, bike, dewleteke gerentiya veguhertina aştiyane ya
desthilatê bike bê hebûna ti diktatoriyetê li ser erdê wê çi diktatoriyeta
Rêjîma Sûriyê yan Hêzên Dîfaktoyî coracor, û bê ti hebûneke biyanî li ser edrê
wê çi ji Milîsûn Tayifî biyanî yan Şervanên biyanî yan Artêşên biyanî be. 

•  
Destûr beşekî sereke ye ji Piroseya Siyasî, li ser
bingeha ku destûr gerentorê sereke ye ji bo mafên hemû hemwelatiyan؛ Û giring e ku
destûrekî nû ku destûra 2012an ya ji rewayetiyê ketiye desrbas bike ku ji aliyê
rêjîmeke diktatorî leşkerî ve hatiye danîn tê de xalin hene desthilata bêsînor
didiyê, ji ber vê yekê em dibînin ku amadekirina destûra nû rûbirûbûnek e di
çarçoveya hewlên gehiştin bo Lihevkirina Siyasî derbarê Qunaxa Veguhûz û divê
em berdewam tekeziyê li ser giringiya danûstandinê li ser Desteya Hukumranî
Veguhêz û pêşîniya gerentiya jîngeha ewleh û bêlayen beriya pêkanîna her
piroseyeke rêfrandomê yan hilbijartinan, bikin.

•  
Tekezî û gurkirina hewlan li ser
dosiyasa girtî û windakirî û revandiyên bi neçarî. Û divê em li vê dosiyayê weke
kevirê bingehîn di avakirina jîngeheke ewleh û bêlayen li gorî daxuyaniya Civêv
(2012) û dîtina Neteweyên ji Piroseya Siyasî re binerin. Û balkişandin li ser
girtina berdewam ji aliyê Rêjîmê ve li navçeyên ku vê dawiyê kontirola xwe li
ser vegerandiye û ew yek binpêkirinek e ji gerentiyên ku Rosiyayê dane û tekezî
were kirin li ser bandora nerênî ya van kiriyaran li ser egera vegera penaberan
ku welatên cîran û yên Ewropayê hewla wê yekê didin.

•  
Balkişandin li ser neçarkirina ciwanan ji aliyê
Rêjîm û Hêzên Dîfaktoyî yên desthilat li navçene din ên Sûriyê li ser tevlîbûnê
dinava milmilaniya leşkerî de, ew yek jihevxistin û azarên Civaka Sûriyê, û bi
taybetî yên jinan bihtir dike.

•  
Tekezî li ser girêdana dubareavakirinê bi
Veguhestina Siyasî ve ji ber ku bicîkirina jîngeheke aram û bêlayen merceke
serke ye ji bo gerentiya mafên xwemalînê (mulkiyetê) ji bo hemû welatiyan. Û
tekezî li ser redkirina hewlên têne kirin ji bo dubarevakirinê bi srepereştiya
Rêjîmê ji aliyê bazirganên şerî ve ku bazirganî bi dahatên Gelê Sûriyê û xwîna
wî kirin. Û banga ektîvkirina hewlên navdewletî yên zelalmend û destpak,
serbarî beşdariya Civaka Sivîl û Komeleyên Jinê yên ne li jêr kontirola Rêjîmê
ji bo eşkerekirina van hewlan, û alîkariya Gelê Sûriyê di dubarevakirina welêt
de di çarçoveya dîtinekê de ku tê de berjewendiya welatiyê Sûriyê û mafê wî li
ser hemû astan di pêşî de be.

•  
Redkirina siyaseta guhertina dîmuxrafî ya rêbazkirî
ji aliyê Rûjîm û aliyên din yên tevlîdar di milmilaniyê de, çi bi rênedan ji bo
sivîlan da ku vegerin navçeyên ku Rêjîmê vegerandine jêr kontirola xwe, yan bi
kiriyarine ne rasterast mîna derxistina yasaninan ku mafê wan bin pê dike mîna
yasaya jimare 10 (2018) ku maf dide Rêjîmê bi desteserkirina malûmulkên
koçberkiyan û penaberan ku ew yek dibe rêgir li ber vegera wan bo navçeyên xwe
yên resen.

•  
Hîn egere heye ku gelek navçeyên Sûriyê bibin
meydana xebatê li dijî diktatoriyeta Rêjîmê, ji ber vê yekê divê kar
ji bo ektîvkirina awa û istiratejînine ne tundûtûjiyane were kirin ku bi rêya
wan yek dikare xebatê li dijî diktatoriyetê bi hemû şêweyên wê bike ji bo azadî
û rûmet û dimuqratiya tevahîdarane û mafên mirovan di nav de mafên jinan.

•  
Divê dosiyaya penaberan
weke dosiyayeke siyasî ne li jêr gefxwarinê bê dîtin, û redkirina hemû
binpêkirinan dijî penaberan, di nav de fişarên bi armanca vegerandina wan bi
neçarî bo Sûriyê beriya ku mafê wan di vegera aram û xwebexşane de were
gerentîkirin. Û şêwene nerasterast yên van fişaran hene di serî de bêparkirina
wan ji belgeyên yasayî û xizmetguzariyên bingehîn û mafê xwendinê.

•  
Em bi helwesta xwe di
redkirina hemû şêweyên koçberkirina bi neçarî rasterast yan ya ji encama
kiriyarên astengkirin û şopandê ji her aliyekî be û derheqê her grûpê ji Civaka
Sûriyê be pabend in.

•  
Em bi hewla gerentiya
hemwelatîbûna wekhev ji bo hemû Sûriyan di destûr û yasa û siyasetan de bê ti
cudahî li ser ti bingehî û danîna mîkanîzmên ku gerentiya bicîkirina wan bike
pabend in.